တၢ်မၤလိအကျဲအံၤဘၣ်တၢ်တ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်အီၤဒ်သိး ကမၤလၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ်န့ၢ်သရၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်သ့ တၢ်ဘၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါတဖၣ်လၢ တၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တီၤဒၢးတဖၣ်လၢ အဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်, အိၣ်ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါပၥ်ကဲဒီးလၢအဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအကျဲအံၤ ပၥ်တ့ၢ်သးစၢၢ်ဆၢအလီၢ်လၢ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတီၤဒၢးတုၤလီၤတီၤလီၤ အတၢ်မၤအကျိၤအကွၥ်တဖၣ်, တၢ် ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်သိၣ်ဃီၣ်သီဃီၣ်တၢ်လၢ ကျဲအဂ့ၤတကပၤဒီး နီၢ်ကစၢ်အတၢ်လဲၤ ထီၣ်လဲၤထီအကျဲတဖၣ်လၢ ကၠိဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤခဲလၢၥ်န့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တိၥ်ပၥ်လၢကဒုး အိၣ်ထီၣ်တၢ်မၤလိန့ၢ်တၢ်အခိၣ်ဃၢၤဝးဝးလၢအပူၤဖျဲးဒီး အိၣ်ဒီးတၢ်ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. နကမၤလိသ့ၣ်ညါ န့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်အရ့ဒိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပၥ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်, တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢတၢ်မၤအီၤညီနုၢ် တဖၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိ လၢအဖျါဆှံတဖၣ်ဒီး ဘၣ်ဆဲးကျိးဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤတုၤလီၤတီၤလီၤ ဆူကၠိဖိတဖၣ်အအိၣ်ဖဲတၢ်မၤလိအနံၣ်စးထီၣ်အခါလံၤလံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤလိအကျဲအံၤပၥ်ဖျါထီၣ်လီၤတၢ်လီၤဆဲးဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်ရ့လိၥ်မုၥ်လိၥ်သးလၢ အဂ့ၤဒီး အကြၢးအဘၣ်လၢသရၣ်ဒီး ကၠိဖိတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ, ကၠိဖိအတၢ်ကျဲၤဘၣ်လီၤက့ၤအသးလၢ နီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲဒီး တၢ်အိၣ်ကတီၤဆိပၥ်သးတဖၣ်လၢ ကဒီသဒၢ တၢ်သကဲၥ်ပဝးလၢ အတြီမၤတံၥ်တၥ်တၢ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နကမၤလိန့ၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်ဃးတၢ်မၤဆူၣ်မၤကျၢၤထီၣ်တီၤဒၢးအတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်, ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤ ကၠိဖိအတၢ်ဆီတလဲကွံၥ်တၢ်လၢ တၢ်သကဲၥ်ပဝးတဖၣ်အပူၤ, ဒီးဒုးလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်တၢ်ဖံး တၢ်မၤတဖၣ်လၢအမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်မူဒါဒီး တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်မၤသကိးဃုၥ် တၢ်ကဒဲကဒဲအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်, တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိတၢ် အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်ဒီး တၢ်ကွၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ကဒါက့ၤတၢ်အတၢ်မၤလိသ့ထီၣ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲလၢ တၢ်သူန့ၢ်အီၤသ့ နီၢ်နီၢ်တဖၣ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤလိအတီၤဒၢးလၢ အဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤ ဘၣ်ဘၣ်, လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်နုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်သကိး, သးလၢအအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်ဒီး တၢ်ယူးယီၣ် ပာ်ကဲန့ၣ်လီၤ

တၢ်မၤလိအတကွီၣ် (၁) တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတီၤဒၢး

၁.၁. တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတီၤဒၢးလၢအတုၤလီၤတီၤလီၤ

၁.၂. တီၤဒၢးခိၣ်ဃၢၤအလီၢ်ကဝီၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢအဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်

တၢ်မၤလိအတကွီၣ် (၂) တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်လုၢ်လၢ်သကဲၥ်ပဝးလၢ အဂ့ၤဒီး အကြၢး အဘၣ်တဖၣ်ခီဖျိတၢ်သိၣ်ဃီၣ်သီၣ်ဃီၣ်တၢ်လၢကျဲအဂ့ၤဒီး အကြၢးအဘၣ် တကပၤ

၂.၁ တၢ်သိၣ်ဃီၣ်သီဃီၣ်တၢ်လၢကျဲအဂ့ၤဒီးအကြၢးအဘၣ်တကပၤ

၂.၂. နီၢ်တဂၤအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ဒီးတၢ်ပၥ်လီၤနီၢ်ကစၢ်အတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢအတၢ်မၤ အကျိၤအကျဲတဖၣ်

တၢ်ကတိၤဖျၢၣ်လၢအဘၣ်တၢ်သူအီၤ, လၢအရ့ဒိၣ်တဖၣ်

တၢ်သ့ဟံးန့ၢ်မူဒါဒီးကၠိဖိအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်, တၢ်ဖံးတၢ်မၤအကျဲတဖၣ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သ့ဟံးန့ၢ် မူဒါ, တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိန့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်, တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတီၤဒၢး, တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢလၢ အဖျါဆှံတဖၣ်, တၢ်နုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်သကိးတၢ်, တၢ်သိၣ်ဃီၣ်သီဃီၣ်လၢအလဲၤအသးတပယူၥ်ဃီ, တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢသးလၢအအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်, တၢ်ဒီတဒၢ တၢ်မၤတံၥ်တၥ်တၢ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်, တၢ်ကတိၤဆဲးကျိးသကိးတၢ်လၢအတုၤလီၤတီၤလီၤ, တၢ်မၤဂ့ၤမၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်ဒ် တၢ်သဘျ့အသိး, တၢ်မၤလိန့ၢ်တၢ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိၥ်မၤသကိးတၢ်ကဒဲကဒဲ, တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျိၤကၠိဖိအတၢ်ဆီတလဲ လီၤအသးလၢလုၢ်လၢ်သကဲၥ်ပဝး, တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလုၢ်လၢ် သကဲၥ်ပဝးလၢအဂ့ၤဒီးအကြၢးအဘၣ်တဖၣ်, တၢ်သိၣ်ဃီၣ်သီဃီၣ်တၢ်လၢကျဲအဂ့ၤဒီး အကြၢဒီးအဘၣ် တကပၤ, တီၤဒၢးအတၢ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢအဂ့ၤဒီးအကြၢးအဘၣ်, တၢ်ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ တၢ်အတၢ်မၤလုၢ်လၢ်တဖၣ်, တၢ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်တီၤဒၢးအတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်အဂံၢ်အဘါ, တၢ်အလီၢ်ခိၣ် ဃၢၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပၥ်ကဲလိၥ်သးတဖၣ်, တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢတၢ်မၤအီၤဒ်ညီနုၢ်အသိးတဖၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ် ကွၢ်စိတဖၣ်, တၢ်မၤလိန့ၢ်တၢ်အလီၢ်ဝးတရံးလၢအပူၤဖျဲး, တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤလီၤက့ၤနီၢ်ကစၢ်အတၢ်မၤ အကျိၤအကွၥ်တဖၣ်, ကၠိဖိအနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်, ကၠိဖိအတၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤလီၤက့ၤ အနီၢ်ကစၢ်, တၢ်မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ, တၢ်ရ့လိၥ်မၤဘၣ်ထွဲလိၥ်သးလၢသရၣ်ဒီး ကၠိဖိအဘၢၣ်စၢၤ

ကျိၥ်တဖၣ်လၢတၢ်မၤန့ၢ်အီၤသ့လၢတၢ်မၤလိအကျဲအံၤအဂီၢ်

တၢ်မၤလိအကျဲအံၤအိၣ်ဒီးတၢ်တိၥ်ပၥ်လၢ ကမၤဆူၣ်ထီၣ်သရၣ်တဖၣ်အဂံၢ်အဘါလၢ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢ တၢ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲသၦၢ်ကတၢၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တီၤဒၢး အလီၢ်ကဝီၤတဖၣ်လၢ အဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပၥ်ဒိၣ်ပၥ်ကဲဒီးလၢ အဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤ အီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သရၣ်တဖၣ်ကသ့မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢအဒိၣ်အယိၥ်ဘၣ်ဃး ဒီး တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတီၤဒၢးတုၤလီၤတီၤလီၤအကျိၤအကွၥ်တဖၣ်, တၢ်သုးဘူးအကျဲတဖၣ်ဆူတၢ်သိၣ်ဃီၣ် သီဃီၣ်တၢ်လၢကျဲအဂ့ၤဒီး အကြၢးအဘၣ်တကပၤ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢတၢ်မၤဂ့ၤမၤဒိၣ်ထီၣ် အါထီၣ် ကၠိဖိအနီၢ်တဂၤစုၥ်စုၥ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ဒီး တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤလီၤက့ၤ နီၢ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤမ့ၢ် တၢ်မၤလိအကျဲအံၤကတၢၢ်ကွံၥ်ဝဲဒီး, သရၣ်တဖၣ်ကသ့ထီၣ်ဘၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢ တဖၣ်, တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢတၢ်မၤအီၤဒ်ညီနုၢ်အသိးတဖၣ်, ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိတဖၣ်တကးဒံးဘၣ်လၢ တၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တၢ်ရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲလိၥ်သးတဖၣ်, ဒီးလၢတၢ်ဒုးလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လၢ တၢ်မၤအီၤသ့ဒ်သိးကဒီသဒၢလီၤ တၢ်မၤတံၥ်တၥ်, မၤလီၤဖးတၢ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ပၣ် ဃုၥ်သကိးလၢတၢ်မၤသကိးတၢ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤ, တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိန့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် ဒီးတၢ်ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤတၢ်အတၢ်ဂဲၤလိသ့ထီၣ်သးတဖၣ်အဃိသရၣ်တဖၣ်ကသ့မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢကဟံးဃၥ်ပၢၤဃၥ်တီၤဒၢးအခိၣ်အဃၢၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်သကိး, လၢအမၤသကိးဃုၥ်တၢ်ကဒဲကဒဲဒီး လၢအဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်, လၢအမၤဂ့ၤမၤဒိၣ် ထီၣ်ထီထီၣ်ကၠိဖိအသးလၢ အအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်, တၢ်သ့ၣ်ညါပၥ်ကဲဒီး တၢ်သ့ဟံးန့ၢ်မူဒါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

တုၤမ့ၢ်တၢ်မၤလိအတကွီၣ်အံၤကတၢၢ်ကွံၥ်ဝဲဒီး, နကသ့ထီၣ်လၢ

• ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတီၤဒၢးတုၤလီၤ တီၤလီၤအဂီၢ်, ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပၥ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်ဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢတၢ်မၤအီၤဒ်ညီနုၢ် အသိးတဖၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢကွၢ်စိလၢအဖျါဆှံတဖၣ် ဒ်သိးကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မၤလိန့ၢ်အလီၢ်ကဝီၤ လၢအဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်အီၤအိၣ်ဒီး အဂ့ၢ်အဝီ, ဒီးလၢအဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.
• သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဘၣ်ဃးကဘၣ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တၢ်ရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲလိၥ်သးလၢကၠိဖိဒီး သရၣ်အဘၢၣ်စၢၤဒ်သိးကမၤဂ့ၤမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်တၢ်ပၥ်လိၥ်သးကဒဲကဒဲ, တၢ်နုၥ်လီၤမၤသကိး ဃုၥ်တၢ်, ဒီးကၠိဖိအတၢ်မၤလိသကိးဃုၥ်တၢ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်, ဒီး
• ပၥ်ပနီၣ်ဒီးနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကတဲၥ်ကတီၤပၥ်သး အတၢ်မၤအကျိၤအကျဲတဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်သူ အီၤလၢသရၣ်တဖၣ်, ဒ်သိးကတြီဆၢ လုၢ်လၢ်သကဲၥ်ပဝးလၢအတဂ့ၤတဖၣ်, မၤလီၤတံၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်န့ၢ်တၢ်မၤလိန့ၢ်တၢ်အခိၣ်ဃၢၤဝးဝးလၢ အဘၣ်တၢ်ပၢရဲၣ်ကျဲၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤ ဘၣ်ဘၣ်ဒီး လၢအဒုးပၣ်ဃုၥ်သကိးကၠိဖိခဲလၢၥ်
• ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်ဃီၣ်သီဃီၣ်တၢ်လၢ ကျဲအဂ့ၤတကပၤလၢအဒုးဂံၢ်ဆူၣ်ထီၣ်လုၢ်လၢ်သကဲၥ်ပဝးလၢအဂ့ၤဒီး အကြၢးအဘၣ်တဖၣ်, တၢ်ဟံးန့ၢ်လီၤမူဒါဒီး နီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်န့ၣ်လီၤ. 
• ဃုသ့ၣ်ညါပၥ်ဖျါထီၣ်လၢ ကဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၢ်ကၠိဖိတဖၣ်ဒီး နီၢ်ကစၢ်အတၢ်ကျဲၤဘၣ်လီၤက့ၤသး အကျိၤအကျဲတဖၣ်ဒ်သိး ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤလီၤက့ၤ အတၢ်သးဂဲၤတဖၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲၥ်ပ၀းတဖၣ်, မၤဂ့ၤမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်ဒိးသန့ၤလီၤက့ၤသးဒီးမၤတၢ်လၢတၢ် သဘျ့အပူၤဒီး တၢ်သ့ဟံးန့ၢ်မူဒါလၢ အလီၤဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. 
• တ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်ဒီးဒုးလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်တၢ်ကူၣ်ထီၣ်အကျဲတဖၣ်လၢ အကမၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ကၠိဖိ အတၢ်ကွၢ်ဆိကမိၣ်ကမိၣ်လီၤက့ၤသးဒီး အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်, ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်တီၤဒၢး အခိၣ်ဃၢၤကဝီၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒီး အိၣ်စံၥ်အိၣ်ကျၢၤ တပယူၥ်ဃီန့ၣ်လီၤ.